Pre tri decenije, na današnji dan, preminula je jedna od najvećih srpskih pesnikinja Desanka Maksimović (1898 -1993).
Bila je rodom iz Rabrovice kod Valjeva. Najstarije od osmoro dece učitelja Mihaila i svešteničke ćerke Draginje Maksimović, po ocu je bila potomak kneza Jovana Simića Bobovca.
Detinjstvo je provela u Brankovini, gde joj je otac premešten sa službom. Gimnaziju je završila u Valjevu, a studije svetske književnosti, opšte istorije i istorije umetnosti na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Od 1933. živela je u skladnom braku sa glumcem i pesnikom Sergejem Slastikovim Kalužaninom sve do njegove smrti 1976. godine.
Desanka Maksimović u šetnji Beogradom 1930.
— Заштитник безГрађана (@peravojchan) September 12, 2020
( kolorizovano ) pic.twitter.com/Py9ZnW3Xh8
Desanka Maksimović je bila velika žena i pesnikinja, čiji je život i rad ostavio neizbrisiv trag u istoriji Srbije i sveta. Njene pesme će nastaviti da žive i da inspirišu generacije koje dolaze. Manje je poznato da su njene stihove pevali čak i narodnjaci.
Iz Organizaciji muzičkih autora Srbije Sokoj ranije su za Kurir skrenuli pažnju na još jednu dimenziju naše velike pesnikinje, koja možda nije bila toliko potencirana u javnosti. Naime, Desanka je bila velika inspiracija mnogih naših kompozitora, pa se melodija njene poezije stopila s notama između ostalih Srđana Barića, Vere Milanković, Jadranke Stojaković, pa i jednog „narodnjaka“ Hašima Kučuka Hokija (pesma „Opomena“).
Vanvremenske stihove pesme „Strepnja“ uglazbio je Đelo Jusić (otpevala Tereza Kesovija), te ih tako učinio i vanprostornim, a za tu pesmu, kao kompozitore možemo navesti još 12 imena, među kojima i pokojnog Darka Kraljića, te nedavno preminulog Žarka Petrovića.
Stihove pesme „Ne, nemoj mi prići“, koje smo, barem mi stariji, znali napamet, u melodiju je pretočio Vojkan Borisavljević, te nezaboravnu, ranije pomenutu „Opomenu“, koja je bila inspiracija za još dva doajena našeg muzičkog stvaralaštva, kompozitore Radoslava Graića i Mirka Šouca, koji su za ova dela uradili i aranžmane.
– Istražujući po dokumentaciji Sokoja pronašli smo da se u svom kompozitorskom opusu Desankinim stihovima najviše bavio kompozitor, pijanista i pedagog pokojni Zoran Đ. Jovanović, napisavši više od 50 kompozicija na njene stihove, koji su notno i audio zapisani u njegovoj knjizi „Spomenik Desanki od tonova satkan“, koju je 2002. godine izdala Zadužbina Desanke Maksimović. Ostalo je takođe zabeleženo i da se sama Desanka radovala kompozicijama koje su nastale na njene stihove. Upravo ta činjenica, da je delo ove velike pesnikinje bilo i ostalo inspiracija drugim umetnicima, sigurno ne samo kompozitorima, govori o njegovoj veličini i pečatu koji je ostavilo u svesti svih nas, pa u to nijedna administrativna odluka ne može i ne sme da dira – kaže Dejan Manojlović, direktor Sokoja.
Pesma „Tražim pomilovanje“ u četiri verzije
Stihovima „sporne“ poeme „Tražim pomilovanje“, kao i mnogim drugim Desankinim stihovima, bavili su se i naši autori seriozne muzike. Tako je ove stihove u kompoziciju pretočio jedan od naših najznačajnih kompozitora i muzičkih pedagoga pokojni Stanojlo Rajičić, ali i još četiri druga autora.
UDARNA VEST
